Maltodekstryna - co to jest, właściwości i skutki uboczne

26/10/2023
Admin

Maltodekstryna jest często stosowanym dodatkiem do żywności, który pojawia się w wielu produktach, zwłaszcza tych wysoko przetworzonych. Niektórzy sportowcy również sięgają po nią jako suplement diety. Ale czy jest ona nieszkodliwa dla zdrowia? Dowiedz się więcej o jej właściwościach, zastosowaniu i potencjalnym wpływie na organizm.

Maltodekstryna – co to jest?

Maltodekstryna jest naturalnie pozyskiwanym składnikiem, pochodzącym ze skrobi, najczęściej z kukurydzy czy ziemniaków. Jest to związek węglowodanowy, który organizm ludzki łatwo przyswaja. W jednym gramie maltodekstryny kukurydzianej znajduje się 4 kcal, co sprawia, że jest ona chętnie używana w różnorodnych produktach spożywczych. Dostępna jest w formie białego proszku o słodkim smaku, który bez problemów rozpuszcza się w wodzie i innych płynach. W ludzkim organizmie jest szybko trawiona i efektywnie przyswajana.

Jak powstaje maltodekstryna?

Maltodekstryna jest produktem częściowej hydrolizy skrobi, która może zachodzić w obecności enzymów lub kwasów. Skrobia to polimer glukozy i służy roślinom jako materiał zapasowy. Rośliny bogate w skrobię to m.in. ziemniaki, kukurydza, tapioka, ryż, pszenica, żyto i owies, chociaż skrobię można znaleźć także w innych gatunkach zbóż. Skrobia z tych źródeł stanowi bazę do produkcji maltodekstryny. W przemyśle spożywczym najczęściej używa się kukurydzy, ziemniaków, tapioki i owsa do wytwarzania tego związku.

Zastosowanie maltodekstryny w przemyśle spożywczym

Maltodekstryna to wszechstronny składnik, który dzięki swoim właściwościom znajduje zastosowanie w wielu produktach spożywczych. Wykorzystywana jest w cukiernictwie i przetworach owocowych, by zapobiegać krystalizacji sacharozy. Zadaniem maltodekstryny w produktach spożywczych jest m.in.: wiązanie, wypełnianie, zagęszczanie, spulchnianie czy wzmacnianie aromatu. Stąd jej obecność w żywności instant, produktach mlecznych, a także w niektórych lekach czy suplementach diety.

Maltodekstryna jest również ważnym składnikiem w mleku modyfikowanym dla niemowląt, gdzie służy jako źródło energii lepiej przyswajalne dla malucha niż tradycyjna skrobia. Dla sportowców, maltodekstryna stała się ważnym elementem napojów i odżywek. Dzięki jej łatwej przyswajalności, przyczynia się do lepszych wyników treningowych oraz szybkiego regenerowania organizmu po wysiłku.

Jednakże osoby cierpiące na cukrzycę powinny zachować ostrożność. Maltodekstryna jest bowiem składnikiem niektórych słodzików na bazie stewii, podnosząc ich indeks glikemiczny. Zaleca się wybieranie produktów bez maltodekstryny, które można znaleźć w sklepach ze zdrową żywnością, zarówno online, jak i stacjonarnych. Przed zakupem warto dokładnie przeanalizować skład produktu.

Dawkowanie maltodekstryny

W przypadku ludzi zdrowych, spożywanie maltodekstryny w umiarkowanych ilościach jest bezpieczne. Sportowcy powinni dostosowywać dawkowanie do poziomu 20-70 g na porcję, 1-3 razy dziennie, najlepiej w okolicy treningu. Nie zaleca się spożywania maltodekstryny w godzinach wieczornych, gdyż może ona powodować nadmierne pobudzenie, a co za tym idzie problemy ze snem.

Jak pan wspomniał, jakość decyduje o sprzedaży. Czy to jedyny wyznacznik?

Musi być jakość, klienci teraz mają większą świadomość tego co kupują, poza tym oczekują coraz wyższej jakości produktów. To nie jest tani produkt, to nie jest ser za 15 zł w promocji. Mój ser kosztuje dużo więcej, ale tylko dlatego, że w mojej skali nie da się tego zrobić tanio.

Co wpływa na tą jakość i tak znaczną różnicę w cenie?

Wzoruję się na serowarstwie prawdziwym, starym. Pomimo bogatej historii serowarstwa, tak naprawdę nie ma się od kogo uczyć, a chodzi o to, żeby nie przeszkadzać naturze, zrobić produkt taki jaki powinien być. Nie dodajemy barwników, zapachów, smaku, wypełniaczy. Nie używamy żadnych konserwantów, jedynym konserwantem, którego używamy jest sól. Wydajność w naszym serowarstwie to ok. 10-12 litrów mleka na kilogram sera. W przemyśle z takiej ilości mleka robi się o wiele więcej sera tylko, że oni po prostu muszą czymś wypełnić tę masę. Sery głównie wypełnia się wodą, z tych tańszych produktów wyciąga się tłuszcz mleczny z którego robi się śmietanę, masło i różne inne wyroby, a uzupełnia się tłuszczami roślinnymi między innymi tłuszczem palmowym, który w porównaniu do ceny sera jest tani. Tak, to te rzeczy decydują o tym, że klienci przychodzą. Często przed zakupem degustują moje sery, mówią, że czuć w nich mleko i dlatego je kupują.

Maltodkestryna – skutki uboczne

Czy maltodekstryna jest szkodliwa? Eksperci uważają maltodekstrynę za produkt bezpieczny w ilościach występujących w produktach spożywczych. Jednak niektóre z jej właściwości mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie.

Maltodekstryna posiada wysoki indeks glikemiczny (105), co może prowadzić do szybkiego wzrostu poziomu glukozy we krwi, stanowiąc potencjalne zagrożenie dla osób z insulinoopornością czy cukrzycą. Jednakże to nie jedyny potencjalnie niekorzystny wpływ tej substancji na zdrowie.

Badania na myszach sugerują, że spożywanie maltodekstryny może wpływać na równowagę bakterii w jelitach człowieka - zmniejszać liczbę korzystnych bakterii, a zwiększać ilość tych szkodliwych. Takie dysbalanse mogą prowadzić do uszkodzenia jelit oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób zapalnych jelit. W jednym z badań zaobserwowano, że maltodekstryna potęguje aktywność bakterii Escherichia coli, co może przyczynić się do rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohna. Dodatkowo wykazano związek między maltodekstryną a przetrwaniem bakterii Salmonella, które są odpowiedzialne za zapalenie żołądka i jelit.

Kolejnym zagrożeniem jest potencjalny wpływ maltodekstryny na zdolność komórek do obrony przed bakteriami, co może prowadzić do różnorodnych zaburzeń jelitowych. Warto dodać, że maltodekstryna, podobnie jak inne dodatki do żywności, może być przyczyną reakcji alergicznych, astmy czy podrażnień skórnych.

W kontekście zdrowia jamy ustnej, maltodekstryna może sprzyjać tworzeniu się płytki nazębnej i przyczyniać się do rozwoju próchnicy. Chociaż jest mniej szkodliwa dla zębów niż sacharoza, nadal negatywnie wpływa na zdrowie zębów.

Przeciwskazania do stosowania maltodekstryny

Osoby z schorzeniami jelit, takimi jak zespół jelita drażliwego czy choroba Leśniowskiego-Crohna, powinny unikać maltodekstryny. To samo dotyczy osób z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów czy stosujących dietę niskowęglowodanową.

Jeśli chodzi o gluten, maltodekstryna zazwyczaj jest produkowana ze skrobi z kukurydzy, ziemniaków lub tapioki, które są źródłami bezglutenowymi. Jednak w pewnych przypadkach w żywności może być używana maltodekstryna uzyskana z pszenicy. Dlatego osoby z celiakią czy nietolerancją glutenu powinny być ostrożne przy wyborze produktów z tym składnikiem.

Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj nasz

NEWSLETTER

Zapisz się